Garantieclausule of verzekeringsovereenkomst?

Meer en meer constateren we dat de garantievoorwaarden van producten, te koop aangeboden op de markt, worden gepresenteerd als verkoopsargumenten. Deze garanties vormen zo een concurrentiemiddel. Een eerste voorbeeld is een autobouwer die modellen aanbiedt, met in de prijs verschillende jaren van onderhoud, en zo de slijtage en arbeid dekt. Een tweede voorbeeld is een touroperator die een verblijf aanbiedt, waarvan de prijs een annulatieverzekering bevat.

In de praktijk rijst in dit verband vaak de vraag of een bepaalde overeenkomst kwalificeert als een garantieovereenkomst of als een verzekeringsovereenkomst. Het antwoord is van belang, gelet op het feit dat de uitoefening van een verzekeringspraktijk, zowel via verzekeraar als agent, een gereglementeerde activiteit vormt en bijgevolg onderworpen is aan de controle van de FSMA en aan regels die afwijken van het Burgerlijk Wetboek.

Wat is nu eigenlijk een verzekeringsovereenkomst? Op grond van de wettelijke definitie (artikel 5, 14°, van de wet van 4 april 2014 betreffende de verzekeringen) dient een overeenkomst te worden gekwalificeerd als een verzekeringsovereenkomst wanneer een partij, de verzekeraar, zich er tegen betaling van een vaste of veranderlijke premie tegenover een andere partij, de verzekeringnemer, toe verbindt een in de overeenkomst bepaalde prestatie te leveren in het geval zich een onzekere gebeurtenis voordoet waarbij, naargelang van het geval, de verzekerde of de begunstigde belang heeft dat die zich niet voordoet. Op het eerste zicht kan een garantieclausule dus voldoen aan deze definitie.

Hoe moeten we nu het nodige onderscheid maken? De FSMA heeft in een mededeling van 26/08/2015 zijn standpunt bekend gemaakt omtrent de essentiële bestanddelen van een verzekeringsovereenkomst. De FSMA beschouwt garantieclausules niet als verzekeringsovereenkomsten wanneer deze bijkomstig zijn aan een niet-onzekere hoofdverrichting (typisch voorbeeld een koopovereenkomst). In tegenstelling tot de garantieclausule heeft de verzekeringsovereenkomst een zelfstandig karakter.

Een tweede onderscheidend element betreft het feit dat de garantieclausule(overeenkomst) slechts strekt tot vergoeding en/of herstel van de rechtstreekse schade, waarvan de oorzaak intrinsiek gelegen is in de hoofdverrichting of het voorwerp ervan (bijvoorbeeld het slecht functioneren door materiaal- en fabricagefouten aan het gekochte goed).

Indien een van de voorwaarden niet is vervuld, is de aangeboden garantie autonoom en is er sprake van een verzekeringsovereenkomst. Verkopers moeten dus voortaan enige voorzichtigheid aan de dag leggen bij de ontwikkeling van hun garanties, gelet op het risico de grens te overschrijden en zich in een verboden zone te bevinden.

Indien u meer toelichting wenst over dit onderwerp, aarzel dan niet om contact op te nemen met Mr. Frederic de Patoul (frederic.depatoul@cairnlegal.be).

Met vriendelijke groeten,

Het Cairn Legal team

Advocaten Vennoten

Frédéric de Patoul | Frank Weinand | Didier Chaval | Bernard Vandenkerckhove | Carl Vander Espt | Arnaud Massart | Guillaume Rue | Jonas Deryckere

Advocaten

Dorothée Cardon de Lichtbuer | Virginie Schoonheyt | Bojana Salovic | Stoffel Werbrouck